تاریخچه تخته نرد (مخترع تخته نرد کیست؟)

یکی از بازی‌های جذاب و البته پرطرفدار در دنیای امروز تخته نرد است. این بازی به‌خصوص در میان مردم خاورمیانه و آسیا محبوبیتی مثال زدنی دارد. بازی تخته نرد که امروزه به اشکال مختلفی وجود دارد، فراز و فرودهای بسیاری را از سر گذرانده است. طبق شواهد و نقل های مختلف این بازی به تمدن های کهن مثل ایران، روم، مصر و سومر بازمیگردد. این بازی شبیه ترین بازی به اولین بازی ساخته دست بشر، یعنی شطرنج می باشد.

این بازی بر اساس برخی شواهد تاریخی توسط سلسله ساسانیان از ایران به چین و هند برده شد. تاریخچه بازی تخته نرد به داستان پادشاه ایران و هندوستان باز می گردد که سعی در اثبات هوش و ذکاوت خود بر دیگری داشتند. بیایید با تاریخچه این سرگرمی جذاب بیشتر آشنا شویم.

5 راز شگفت انگیز بازی تخته نرد

بسیاری از افراد فکر می کنند تخته نرد را هندی ها اختراع کرده اند در حالی که چنین نیست!

تخته نرد ساخته دست ایرانیان و تفکر و هوش ایرانی است.

این بازی شگفت انگیز قوانین خاص خود را دارد که مانند آن را در بازی های دیگر تجربه نکرده اید.

بازی تخته نرد بر اساس مفاهیم جهان آفرینش طراحی شده است.

تخته نرد از جمله بازی هایی است که در طرح و مدل های گوناگون طراحی و ساخته می شود.

داستان رویارویی پادشاه ایران و هندوستان (تاریخچه تخته نرد)

به احتمال قوی شما نیز در زمان انداختن تاس و حرکت دادن مهره‌های آن، از خودتان پرسیده‌اید که سازنده تخته نرد کیست و به این موضوع فکر کرده اید که تخته نرد برای کدام کشور است؟؟ همانطور که در کتاب تاریخ طبری و تاریخ سیستان توضیح داده شده است تاریخچه پیدایش این بازی مربوط به رویارویی دانایی پادشاه ایران زمین “انوشیروان خسرو” و پادشاه هندوستان “دیورسام بزرگ” است.

یا دانایی خود را اثبات کنید یا خراج بدهید!

“دیورسام بزرگ” پادشاه هندوستان که به دنبال ارزیابی هوش مردمان ایران زمین و البته نشان دادن برتری کشور خود بود “تخت ریتوس” فرستادۀ مخصوص خود را به همراه شطرنجی با مهره‌های یاقوت و زمرد به سمت سرزمین پارس روانه نمود. او در نامه‌ای پادشاه ایران را مورد خطاب قرار داد و گفت: اگر شما شاهنشاه ما هستید پس دانشمندان و دانایان شما هم باید نسبت به دانایان ما در مقام برتری قرار بگیرند. بنابراین یا شیوه بازی شطرنجی که برایتان ارسال نموده‌ایم را پیدا کنید یا از این پس شما باید برای ما خراج بفرستید.

روز چهلم فرا رسید !!

شاه ایران زمین بعد از خواندن نامه از فرستاده هندوستان چهل روز زمان خواست تا چاره‌ای بیاندیشد. چهل روز سپری شد اما هیچ‌یک از بزرگان و دانایان پارسی نتوانستند راه و رسم بازی شطرنج را بیابند. سرانجام چهلمین روز فرا رسید و تخت ریتوس با شادمانی آماده شد تا به سرزمین هندوستان بازگردد و خبر شادمانه شکست ایرانیان را به اطلاع پادشاه هندوستان برساند اما در روز چهلم در اوج ناامیدی بارقه‌های امید نمایان گشت.

وزیری جوان اما زیرک

در واپسین روز، جوان‌ترین وزیر دربار ایران که فردی باهوش و با ذکاوت بود، خطاب به انوشیروان گفت: اگر به مهره‌های این بازی مانند سرباز، فیل، اسب، وزیر و پادشاه بنگرید گویی آن‌ها در میدان جنگ هستند و پیروز این بازی کسی است که صاحب سیاست و تاکتیک برتر است. پادشاه که بسیار خوشحال شده بود به شکرانه این اتفاق خجسته دوازده هزار سکه به وزیر جوان اعطا کرد. فرستاده پادشاه هندوستان با انوشیروان سه بار شطرنج بازی کرد و در هر سه‌بار تسلیم شد.

نبرد نهایی

در تاریخچه تخته نرد می خوانید: بعد از شکست فرستاده کشور هند در بازی شطرنج، انوشیروان او را فراخواند و بازی تخته نرد را به اون نشان داد و خطاب به او گفت: اگر نحوه انجام این بازی را پاسخ دادید ما به شما خراج و مالیات می‌دهیم در غیر اینصورت کشور هندوستان باج‌گزار ما باقی می‌ماند. تخت ریتوس بعد از گرفتن چهل روز فرصت به هندوستان بازگشت اما هیچ‌یک از بزرگان این کشور نتوانستند نحوه انجام این بازی را بیابند و بنابراین هند باج‌گزار ایران باقی ماند. اما جدا از اغراق بیش از حد در این داستان چیزی که روشن است این است که ایران مبدع و مخترع این بازی بوده است.

تخته نرد بازی کدام کشور است؟

همانطور که در تاریخچه تخته نرد نیز بدان اشاره شد، تخته نرد جز بازی های فکری به شمار می رود و قدمتی دیرینه دارد. تخته نرد سابقه طولانی در میان ایرانیان داشته و جز بازی های معروف در کل جهان به شمار می رود. از این رو می توان گفت که تخته نرد قدیمی‌ترین نوع بازی‌ تخته ای است که از مزوپوتامیا در امپراطوری پارس یا ایران امروزی پا به دنیای بازی و سرگرمی های جذاب گذاشت و گرمابخش دورهمی های دوستانه شد. بازی تخته نرد علاوه بر اینکه انسان را سر ذوق می آورد، باعث ایجاد لحظاتی شاد و دلپذیر در میان خانواده و دوستان می شود. پس می توان تاریخچه بازی تخته نرد را از ایران روایت کرد.

ایرانیان از گذشته مردمی باهوش و خلاق بودند و از ساده‌ترین ابزار مانند چوب و سنگ بازی های مهیجی را اختراع می کردند که سالیان سال در جهان مورد استفاده قرار می گرفت. ایرانیان خوش ذوق و مخترع تخته نرد از ابتدا قوانین خاصی را برای این بازی تعیین کرده اند و به این بازی اصیل ایرانی اعتباری دوچندان بخشیدند. قدیمی‌ترین نوع تخته نرد در شهر سوخته زاهدان یافت شد که دلیلی است بر اینکه اصالت این بازی به ایرانی‌های متمدن باز می‌گردد. برخی معتقدندکه بازی تخته مربوط به پادشاه سلسله ساسانی یعنی همان اردشیر بزرگ است؛ به همین دلیل برخی به آن نردشیر هم می‌گویند! بعدها ساسانیان این بازی را به هند و در نهایت چین صادر کردند.

علت نامگذاری تخته نرد در میان مردم آسیا

همانطور که گفته شد اکثر مورخان معتقد هستند که بازی تخته متعلق به آسیا و از جمله مردم پارس است. حدود هشتصد سال قبل از میلاد مسیح، جرقه اختراع این بازی در ایران و در میان مردمانی با هوش و ذکاوت بالا زده شد و ریزه کاری های بازی تخته نرد از همان ابتدا توسط ایرانیان طراحی شده بود. ایرانیان نام این بازی را نرد نهادند؛ زیرا نرد به معنای تخته چوبی است که روی آن بازی انجام می‌شود. به همین جهت تخته نرد به معنای جنگیدن و مبارزه کردن روی یک صفحه چوبی است.

بازی تخته نرد در کشور چین و انگلیس

در تاریخچه تخت نرد می خوانید که مهد تولید تخته به ایران باز می‌گردد، اما نقش کشور‌های دیگر همچون هند و چین را در سابقه تاریخی این بازی نمی توان نادیده گرفت. در کشور چین به این بازی Shwaliu گفته می‌شود که به معنای جفت شیش است. بعدها که این بازی به سراسر جهان صادر شد، انگلیس نام آن را Backgammon گذاشت. در اینجا gammon به معنای بازی پشت است، زیرا قبلا تخته‌ها یا صفحات چوبی طوری بودند که در یک صفحه شطرنج و در صفحه دیگر آن تخته نرد وجود داشت. این سرگرمی تاریخی قدمت بسیاری دارد تا آنجاییکه به اعتقاد مورخان قدمت آن به1788 الی3000 سال قبل از میلاد مسیح برمی گردد.

ریشه این بازی در خانواده‌های پول‌دار و شاهنشاهی وجود داشته که بعدها در بین مردم معمولی هم رواج پیدا کرده است‌. از طرفی قوانینی برای این تخته‌های چوبی جادویی در نظر گرفته شده است که به 177 سال پیش مربوط می‌شود. به همین جهت یادگیری قوانین تخته نرد بخش جذابی از این بازی هیجان انگیز به شمار می رود.

تخته نرد در جمهوری اسلامی

نکته مهم این است که این بازی یک سرگرمی فکری مهم و تاثیرگذار است که طی سالیان دراز به دست فراموشی سپرده نشده است و امروز به دست ما رسیده است. تخته نرد در جمهوری اسلامی و به نظر برخی مراجع حرام و به نظر برخی دیگر درصورتی که با هدف قمار نباشد جایز است. اگر در شهری که زندگی می کنید تخته نرد به عنوان بازی فکری رایج بوده و بازی می شود می توان تخته نرد را جایز دانست و مشکلی از این نظر وجود ندارد اما اگر جز آلات قمار محسوب شود بازی با آن حرام است. برای درک بهتر این موضوع می توانید با دفتر مراجع در شهر خود تماس حاصل کنید.

اولین مجوز رسمی این بازی در ایران در سال 1394 توسط اداره ورزش و جوانان فارس در استان شیراز صادر گردیده است. اگر علاقمند به آشنایی با بازی تخته نرد هستید بهتر است مقاله اصطلاحات تخته نرد را نیز مطالعه کنید. مطالعه اصطلاحات بازی تخته نرد در درک ماهیت پیدایش بازی تخته نرد و معنی بازی تخته نرد به شما کمک می کند. 

جمع بندی

تخت نرد یک بازی قدیمی است و قدمت آن نزدیک به پنج هزار سال است. به همین علت ممکن است درباره تاریخچه و سازنده تختهنرد داستان های زیادی وجود داشته باشد، مانند همین داستان که در بالا خواندید. عده ای آن را به عراق نسبت می دهند و برخی دیگر آن را متعلق به هند می دانند و برخی هم مبدع آن را ایران می دانند. اما احتمالا چیزی که از تاریخ بر می آید ابداع این بازی و مخترع آن متعلق به ایران کنونی یا فلات بزرگ ایران بوده است که در گذشته شامل کشورهای بسیاری از جمله عراق و هند می شده است.